gezond bouwen

We brengen gemiddeld 85 à 90 % van onze tijd binnenshuis  door, waarvan ongeveer 70 % in ons eigen huis.
Verschillende wetenschappelijke rapporten hebben aangetoond dat de vervuiling in steden binnenshuis vaak groter is dan in de stadslucht buiten!
(Gegevens onder meer VITO in Antwerpen en CRIPI/RCIB in Brussel)

In Rotterdam alleen al turft de GGD jaarlijks honderden gezondheidsklachten vanwege het binnenklimaat, ook in recent
gebouwde woningen.
Een gezond huis is een huis met een gezond binnenklimaat. Een gezond binnenklimaat is allergeen-arm; bevat geen schadelijke stoffen uit bouwmaterialen, meubilair of stoffering en is goed geventileerd.

Binnenklimaat
In gebouwen wordt het binnenklimaat bepaald door vele factoren. Een daarvan is de kwaliteit van de lucht. In het bouwbesluit zijn eisen opgenomen ten aanzien van ventilatie, die gebaseerd zijn op de bezettingsgraad, functie en vloeroppervlakte. Er wordt niets gezegd over materiaalgebruik, terwijl uit materialen stoffen (en geuren) vrijkomen die direct in binnenruimten terecht komen. Daar zitten soms ook schadelijke stoffen bij, zoals formaldehyde, radon en gammastraling. Vanuit het oogpunt van gezond bouwen is het goed daarmee rekening te houden bij de keuze van (afwerk)materialen van binnenwanden (en ook vloeren en plafonds). Voor wat betreft allergeen-arm bouwen zijn qua materiaalgebruik de meningen over wat 'goed' en 'slecht' is tegenstrijdig. Zowel de keuze voor goed te reinigen materialen, zoals kunststof, als de keuze voor leemstucwerk kunnen worden onderbouwd. De Allergiewinkel in Best geeft adviezen en levert diverse producten met betrekking tot verschillende allergieën.

Schadelijke stoffen
Formaldehyde is een gas dat vrijkomt uit kunstharsen. Het kan huid, ogen en slijmvliezen irriteren en wordt verdacht van kankerverwekkende stoffen. Kunsthars komt onder andere voor in verlijmd hout, zoals spaanplaat, multiplex, MDF (Medium Density Fiberboard) en OSB (Oriented Strand Board). De formaldehyde komt langzaam uit deze materialen vrij. De Chemiewinkel in Eindhoven kan indicatief de concentratie formaldehydegas in de lucht analyseren.
Radongas en gammastraling zijn radioactieve stoffen die voorkomen in de natuur. Uit sommige bouwmaterialen komt ook radongas en/of gammastraling vrij. Te hoge concentraties zijn niet gezond. In de stralingsprestatie-norm voor woningen (NEN 7181) wordt omschreven hoe de stralingsbelasting, die veroorzaakt wordt door deze stoffen, kan worden bepaald. Naast het ventilatiegedrag (hoe vaak, hoe lang en hoe regelmatig wordt er geventileerd), speelt de keuze van materialen hierin een belangrijke rol. In de norm zijn tabellen opgenomen met de eigenschappen van een zeer beperkt aantal materialen. Daaruit blijkt het volgende:
- Bij gebakken kleiproducten komt de minste radon vrij. Daarna komen gips, kalkzandsteen en cellenbeton en tot slot metselmortel en beton;
- Bij gips komt de minste gammastraling vrij. Daarna volgen cellenbeton, metselmortel, kalkzandsteen en beton. Gebakken kleiproducten zijn, als het gaat om gammastraling, het minst gunstig.
Het is jammer dat herwinbare materialen als hout en leem en afwerkingsmaterialen als verf en behang niet zijn opgenomen in de tabellen. Volgens de norm is het gemiddelde stralingsniveau in Nederlandse woningen relatief gunstig in vergelijking met andere landen. In het Bouwbesluit zijn (nog) geen eisen ten aanzien van de stralingsprestatie opgenomen.